Lexikoa

IRRINTZI

Garrasi kementsua, ozena eta luzea da, hats bakarrekoa, artzainek mendi magaletan  entzunarazi nahi dutena eta euskaldunek, oro har, poza adierazteko egiten dutena. Oso ospetsua egin zen 1918ko azaroaren 11ko armistizioaren berri eman zutenean, goizeko hamaiketan, Baionako Victor Hugo kaleko itsasuar batek jaurtitako irrintzi izugarria, erabat espontaneoa. Haren irrintzi ozen eta harmoniatsuek uholde lotsagabe batean amaitu zuten, poztasun adierazpen honen lekuko ugariren harridurarako. Duvoisinek oihu hori antzina-antzinatik datorrela eta hebrearrek erabiliko zutela uste zuen. Gaur egun arabiarrek ere oihu ahaidetu bat egiten dute. Chahok, berriz, 1845eko apirilaren 13eko L´Arielen, beste hemeretzi garrasi aipatzen ditu: Khereillu, aldarria; karraxia, garrasi nahasia;  oihu, dei garrasi bat; dei, esnatzeko garrasi bat; hela, alerta jotzeko garrasia; auhendu, dolu garrasi bat; orroko, izu-garrasi bat; marraka, min garrasia; marraska,  malko garrasia; marruma, garrasi itoa; heiagora, garrasi atsekabetua;  deihadarra, alarma-garrasia; uhuria, garrasi orrolari; marrobia, garrasi marrularia; sinkha, alaitasun garrasia; irrintzina, barre-garrasia; kikisai, poztasun garrasia; hozengua, txalotze-garrasia; dundura, talde-garrasia. 

Irrintzia, gaur egun ere,  oraindik jaietan, erromerietan eta beste alaitasun-agerraldi batzuetan entzuten da. Erdi Aroko kronisten arabera, mendizaleen garrasi luzeek beldurtu egiten zituzten musulmanak. Irrintziak eragin psikologikoa izango zukeen batailen aurretik. 

Erref. Daranatz, J. B. (1927): Curiosités du Pays Basque, I (258. orr.) Baiona.