Literatoak

Markiegi Olazabal, Jose

1893ko martxoaren 16an Deban (Gipuzkoa) jaiotako euskal idazlea. 1936ko urrian Oiartzunen fusilatu zuten.

Comillasko seminariora joan eta apaiz ordenatu zen. Aprikanoko (Araba) parrokoa izan zen, eta gero Arrasaten (Gipuzkoa) aritu zen. Kempis euskaratu zuen, baina ez zuen argitaratu. 1931n, euskarara itzuli eta Mixio-eskuliburua argitaratu zuen Gasteizen. Hurrengo urtean Herrera eta Oriaren obra euskarara moldatu eta Durangon argitaratu zuen San Luis'en bizitza izenburupean. 1934an, Hren La farce du Pont du diable lanaren euskarazko itzulpena argitaratu zuen. Gehon, Txerren zubiko gertaria izenburupean (Yakintza, 15. zenb., or. 177). 1935ean, Paul Humperten Todes Hejen euskarazko itzulpena argitaratu zuen, Eriotz bide (Antzerti, 38-39) izenburuarekin. Arrasateko (Gipuzkoa) bikario kooperatzailea izan zen. Jaungoiko-Zale, Argia eta Yakintzako kolaboratzailea.

1936an Jose Joaquin de Arin eta Leonardo de Guridirekin batera atxilotu zuten, Arrasateko elizako artzapeza eta apaiz lagunkidea, eta Donostiako Ondarretako kartzelara eraman zuten. Urriaren 24tik 25erako gauean esnatu zituzten, eta aske geratzen zirela jakinarazi zieten. Gaueko iluntasunean Oiartzungo hilerriko hormen ondoan eramanda, fusilatu egin zituzten.

Orixek honela zioen bere literatur estiloaz:

"Lizardiren eragin handiegia aurkitzen diot, baina ez da baztertzekoa eragin hori.. Bi gizon hauen izenak aipatu beharko dira gure literaturaren berri ematean.. Bada Lizardi eta Markiegirekin euskara bere apurrera iritsi zela esan duenik ere. Hori ere ez zebilek oso alderrai. Berrogeita hamar urte hauetako lanak hutsegintzat eman ditzakegula? Ez, Altube jauna, ez. Domingo Aguirreren Garoa eta Kresala hutsalak dira? Eta zer balio dute horiek, hizkuntzari dagokionez, Eguskiza jaunarenaren ondoan? Bide berriak urratu nahian, gehiegikeria batzuk eta asko egin ditugula? Jakina! Baina zaila izango da berrogeita hamar urte hauetan ondo egin dena gainditzea. Lizardi eta Markiegi bidean aurrera egin behar dugu. Malda horretantxe. Ea haiek baino zuzenago eta arinago igotzen garen. Hori beharko genuke".

Erref. Labayen, A.: Euskal Antzerkia, t. II.- Katalogoa. Garriga, G.: Euskal Bibliografia Inbentarioa, 1966, 66. zk., p. 141. Jakakortajarena, Txomin: "Markiegi'ren oroizmenea" (poesia). Euzko Gogoa, 1955, VI, 84. Ormaetxea, N.: "Markiegi zana", Eusko Gogoa, 1950 I, p. 9.